Liken nedir?

Liken tam adı ile “liken planus” olarak bilinen kronik bir hastalık olup en şiddetli belirtisi kaşıntıdır. Liken; kabaca bazı faktörlere bağlı olarak oluşan vücudun “aşırı tepki hastalığı”  olarak tanımlanabilir.

Liken hastalığının nedenleri nelerdir?

Kesin neden/nedenleri  tam olarak bilinmemekle beraber hastalığın viral enfeksiyonlar, alerjenler ile temas, stres ve birtakım genetik faktörlerle oluştuğu düşünülmektedir.  Alerjenler  içinde diş tedavisinde kullanılan malzemeler olan palladyum, nikel, krom, kobalt alaşımlı dental restorasyon materyalleri ve diş dolgu maddeleri sayılabilir. Ayrıca bazı ilaçlar; örneğin ağrı kesici, tansiyon ilaçları ya da antibiyotiklerin kullanımı  da  hastalığı tetikleyebilir.

Liken kimlerde görülür?

Genellikle erişkinlerde ortalama 40-60 yaş arası bireylerde görülür. Nadiren çocuklukta da görülebilmektedir.

Hastalık vücudun hangi bölgelerini tutmaktadır?

            Liken hastalığı en sık cildi tutmaktadır. Bazı bireylerde sadece ağız içi, dil kenarları ya da genital bölge tutulabilir. Hastalar  uzun süre ağızlarının iç kısmındaki yaralar ya da dilde yanma ve beyazlıklar ile  başvurabilir.  Bazı kadın hastalar  vajinada ya da dış genital organlarında ağrı, yanma ve hassasiyet tanımlayabilmektedir. Diğer mukozalar olan yutak, yemek borusu ve gırtlak da tutulabilen alanlar içinde yer alır. Hastalık bazen saçları, saçlı deriyi ve tırnakları da tutabilmektedir.

Likenin ciltte yaptığı belirtiler nelerdir?

Hastalık özellikle el bilekleri, ayak bilekleri, ayak üzerleri ve boyun yan kısımlarında görülen morumsu renkte kabartılar ile seyreder.  Şiddetli kaşıntı hastalığın en belirgin özelliğidir.

Likende görülen diğer belirtiler nelerdir?

Cilt döküntüsü ve kaşıntı haricinde hastalar ağız içinde yaralar, dilde yanma hissi, yutma güçlüğü, idrar yaparken acıma, yanma, ve cinsel ilişki sırasında ağrı hissi gibi farklı belirtiler tanımlamaktadır. Bazı hastalarda saçlarda dökülme ve tırnaklarda şekil bozukluğu izlenebilir.

Liken bulaşıcı bir hastalık mıdır?

Liken bulaşıcı değildir. Yani bir hastadan başka bir kişiye bulaşmaz.

Liken hastası tedavi için hangi doktora başvurmalıdır?

Yukarda da anlatıldığı gibi hastalık saçları, cildi, mukozalar denilen ağız içi, diş etleri, yumuşak-sert damak, yemek borusu, yutak, gırtlak, kadın-erkek genital organlar (vajina, penis) ve anüs tutulumu yapabilmektedir.

Bu nedenle hastalar   kendilerinde  baskın şikayet neyse o konuyla ilgili branşa gitmeye yönelirler. Yani  “idrar yaparken yanma” şikayeti olan hasta aile hekimi ya da Üroloji hekimine gidecektir. Ya da diş etlerinde yaralar olan bir hasta öncelikle Diş hekimine başvurabilir.  Bu hekimler hastayı  daha sonra Dermatoloji bölümüne yönlendirecektir.

Liken tedavisi nasıl yapılır?

Hastalığın şiddeti ve tutulum yerine göre sadece topikal ajanlar denilen krem ve pomatlarla tedavi edilebileceği gibi ağızdan ilaçlar da gerekebilir. Bazı hastalarda “ultraviyole” tedavisi denilen ışık ve kabin tedavileri gerekebilmektedir.  Bazı hastaların tedavisi için uzun bir süreye ihtiyaç duyulur.