Toplumda “Sedef hastalığı” olarak bilinen “psoriazis” oldukça sık görülen ve deride sedefi beyaz renkte kepeklenmeler ile seyreden bir hastalıktır. Tarihin en eski hastalıklarından biri olan  hastalık kronik yani uzun süreli  bir hastalık olup alevlenme  ve iyileşme dönemleri ile birlikte seyreder.  Sorduğu sorular ve sizlerin merak ettiğiniz konular üzerinden “Sedef hastalığı” ile ilgili güncel bilgilere  başlıklar altında göz atalım.

1.Sedef hastalığı bulaşıcı mıdır?

Sedef hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir. Ortak eşya kullanımı, kan yolu ya da cilde dokunma ile bulaşmaz.

2. Sedef hastalığının nedeni nedir?

Hastalığın tek bir nedeni yoktur. Genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve bağışıklık sisteminin karşılıklı etkileşimi ile oluştuğu düşünülüyor. Ayrıca hastalığı arttıran stres, travma, yanık, bazı ilaçlar ve  enfeksiyonlar gibi tetikleyici faktörler vardır. Burda kişide “bağışıklık sistemi zayıftır” düşüncesi yanlıştır. Hepimizde mevcut olan bağışıklık sistemi elemanları ve hücreleri sedef hastalığı olan kişilerde düşük ya da fazla değil “yanlış” çalışır ve “normalden bazı sapmalar gösterir” demek en doğru tanımlama sayılabilir.

3. Ben sedef hastasıyım, çocuklarımda da sedef hastası oluşacak mı?

Sedef hastalarında doğrudan bir genetik geçiş yoktur, yani anne-babada sedef hastalığı olması demek çocuklarda da mutlaka sedef hastalığı olacağı anlamına gelmemektedir. Hastalıkta genetik yatkınlık söz konusudur. Bazen ailesinde sedef hastalığı olmayan kişlilerde de hastalık ortaya çıkabilir.

4. Sedef hastalığı hangi yaşlarda en sık ortaya çıkar?

Sedef hastalığı bebeklik döneminden yaşlılık dönemine kadar her yaşta ortaya çıkabilir. En sık görülme yaşı ise 20-40 yaş aralığıdır.

5. Sedef hastalığının belirtileri nelerdir?

En yaygın olarak kırmızı ciltte pullanma ve kepeklenme ile seyreden döküntüler yapar.

6. Sedef hastalığı sadece ciltte en sık nereleri tutar?

Ciltte en sık dirsekler, dizler gibi eklem dış yüzleri derisinde yerleşir. Ancak sadece saçlı deri, sadece meme altları, sadece koltuk altı ya da sadece dış kulak yolunda da yerleşebilir. Tırnaklarda çukurlaşma ve kalınlaşmalar yapabilir. 

7. Sedef hastalığının cilt dışında tuttuğu bir organ var mıdır?

Hastalığın gözle görülen belirtileri sadece ciltte olsa da aslında hastalık ciltten başka yerleri de tutar.  Sedef hastalarında eklemlerde ağrı, eklem tutukluluğu, eklemleri hareket etirememe ve  eklem şekil bozuklukları olabilir. Yani hastalarda sedef eklemi denilen durum da oluşabilir.

8. Sedef hastalığı hangi hastalıklar ile birlikte görülür?

Yapılan çalışmalar sedef hastalarında obezite, şeker hastalığı, kalp damar hastalıklarının normal popülasyona göre daha artmış oranda görüldüğünü göstermektedir.

9.  Tüm sedef hastalıkları birbirine benzer mi?

Hayır.  Sedef hastalığının değişik şekilleri vardır.  Çocuklardaki hastalık ile erişkinlerde ve yaşlılardaki hastalık, farklı özellikler gösterebilir. 

10. Sedef hastalığı ömrü kısaltır mı?

Hayır kısaltmaz.

11. Sedef hastalığının psikolojik etkileri nelerdir?

Sedef hastalığı olan bireyler ciltlerinin  başka kişiler tarafından görülmesini istemedikleri için daha kapalı kıyafetler giymeyi tercih ederler. İtenmeyen görünüş nedeniyle hastaların bazen kendilerine saygıları az olabilir.  Hastalarda gerginlik, kızgınlık, utangaçlık ve depresyon gibi ruhsal problemler görülebilir.  Hastaların çalışma, sosyal ve spor hayatlarını etkileyebilir.

12. Sedef hastalığı eklemleri tutar mı?

Sedefli hastaların %10-30’unda eklem hastalığı(artrit) gelişebilir. 

13. Sedef hastası hamile kalabilir mi?

Sedef hastası kadınların hamile kalmasında bir engel yoktur.

14. Hamilelik sürecinde sedef hastalığı nasıl seyreder?

Sedef hastalığı hamilelik döneminde çoğunlukla iyileşme eğilimindedir. Bazı vakalarda ise hastalıkta artış izlenir.

15. Sedef hastalığının hamilelik sırasında tedavisi var mı?

Sedef hastası hamile kadınlarda eğer hamilelik süresince hastalıklarında artış gözlenirse hastalara uygun ve bebeğe zarar vermeyecek tedavi seçenekleri mevcuttur.

16. Sedef hastalığının özel bir diyeti var mıdır?

Özel bir diyeti yok.  Balık yağları iyi gelebilir.  Aşırı kilo kıvrım bölgelerinde şikayetleri arttırır ve tedaviyi güçleştirir.

17. Sedef hastalığının tedavisi var mı?

Sedef hastalığı tedavi ile kontrol edilebilir bir hastalıktır. Tedavi seçimi;  hastalığın tipi, yaygınlığı, hastada eşlik eden hastalıklar göz önünde bulundurularak yapılır. Hastalıkta başarı ile kullandığımız çok yeni ve modern tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Sonuçlar yüz güldürücüdür.

18. Tedavide son güncel yöntemler ve yenilikler nelerdir?

Her hasta ayrı ayrı değerlendirilmeli ve her hastaya ayrı ayrı tedavi uygulanmalıdır. Hastalığın tutulum alanları, hastanın yaşı, sedef hastalığının tipi ve önceden kullanmış olduğu ilaçlar detaylı olarak değerlendirilir. Tedavi sadece deri lezyonlarını değil daha önceden de bahsettiğimiz gibi hastalığa eşlik edebilen obezite, tansiyon, şeker hastalığı ve kalp damar hastalıklarını da kapsamalıdır. Tedavide her geçen gün yeni ilaçlar artmakta ve sedef hastalığının oluşum mekanizmaları aydınlatıldıkça da bu mekanizmaları hedefleyen pek çok yeni ilaç geliştirilmektedir.