Ürtiker hastalığı halk arasında “kurdeşen” olarak adlandırılan kaşıntılı, deriden kabarık ve kızarık döküntülerle seyreden bir hastalıktır. Ürtiker; şiddetli kaşıntıya, kabarık döküntülere, uykusuzluğa neden olarak yaşam kalitesinde ciddi anlamda bozulmaya yol açar.
Ürtikerin belirtileri nelerdir?
Ürtiker, ataklarla seyreden bir hastalıktır. Vücutta şiddetli kaşıntı ve kabartılar izlenir. Kabartılar 1-2 saat ile 12 saat arasında bir sürede hiçbir iz bırakmadan kaybolur, vücudun bir yerinde solarken diğer bölgelerde yenileri oluşmaya devam eder. Bu kabartılar genellikle akşam saatlerinde yoğunlaşıp sabah saatlerinde kaybolur. Döküntüler vücudun her yerinde görülebilir. Ürtiker tablosuna bazen “anjiyoödem” eklenir. Anjiyoödemde dudaklarda, göz kapaklarında şişmeler ve buna bağlı olarak gözlerde kapanma, nefes almada güçlük, hırıltı, seste çatallanma hissi, yutma güçlüğü ve solunum güçlüğü gözlenir. Anjiyoödem hayati tehlikeye yol açabildiği için acil müdahale gerektirmektedir.
Ürtiker sık görülür mü?
Çok sık görülen bir hastalıktır. Beş kişiden biri hayatı boyunca bir kez ürtiker atağı geçirmektedir. Türkiye’de yaklaşık 900 bin kronik ürtiker hastası bulunmaktadır.
Akut ürtiker ve kronik ürtiker arasındaki fark nedir?
Ürtiker genellikle süresine göre sınıflandırılır. Ürtiker 6 haftadan kısa sürerse akut ürtiker, uzun sürerse kronik ürtiker olarak kabul edilir.
Ürtiker kimlerde gözlenir?
Ürtiker çocukluktan erişkinliğe kadar hemen her yaş grubunda görülür. Toplumdaki kişilerin %20-30’u yaşamları boyunca en az bir kez ürtiker atağı geçirirler. Akut ürtiker sıklıkla çocuklar ve genç erişkinlerde gözlenirken; kronik ürtiker çoğunlukla 20-50 yaşları arasında kadın hastalarda görülür.
Ürtikerin nedenleri nelerdir?
Akut ürtikerin nedenleri arasında enfeksiyonlar, solunumsal alerjenler, ilaçlar ve gıdalar yer almaktadır. İlaçların içinde penisilin ve penisilin türevi ilaçlar başta olmak üzere antibiyotikler, ağrı kesiciler ve aspirin ilk sıralarda yer alır. Hastalarımız ısrarla ürtikerin nedenini bulmak isterlerse de özellikle kronik ürtiker vakalarının % 70-80’ninde neden bulunamamaktadır.
Ürtiker alerji midir?
Ürtiker halk arasında ekseri “alerji” olarak bilinmesine rağmen gerçekte alerji ürtikerin sık rastlanılan nedenleri arasında sayılmamaktadır.
Stres ürtikeri tetikler mi?
Stres ürtikeri tetikleyen faktörlerden biridir.
Ürtikerde alerji testi gerekli midir?
Sanıldığının aksine ürtikerde alerji testleri belirli durumlar haricinde gerekli değildir. Belirli durumlar dışında gereksiz laboratuvar tetkiklerine gerek yoktur. Halk arasında düşünülenin aksine “Prick testi” denilen alerji testinin özel durumlar hariç ürtiker tanısında hemen hemen hiç yeri yoktur.
Ürtiker yaşam kalitesini nasıl etkiler?
Ürtiker yaşam kalitesini ciddi anlamda etkilemektedir. Hastalar kendilerini devamlı endişeli ve stresli olarak tanımlamaktadır. Ürtiker; hastalarda uyku bozukluğu, yorgunluk, sosyal izolasyon, enerji kaybı, cinsel yaşamda zorluklar, meslekte ve ev işlerinde yaşadıkları kısıtlanmalar ve dolayısıyla yaşam kalitesinde bozulmaya neden olur.
Ürtikerde belli bir diyet yapmalı mıyım?
Hastalıkta bazı durumlar ve tipler hariç hastalarımızın çok özel bir diyet yapmalarına ve glutensiz beslenmelerine gerek yoktur.
Ürtikerin tedavisi var mıdır?
Hastalığın birden çok tedavi şekli var. Tüm ürtikerlerin tedavisinde antihistaminik ilaçlar kullanılır. Yanıt vermeyen olgularda yeni ve modern enjeksiyon yolu ile uygulanan ilaçlar bulunmaktadır. Hastaların yaklaşık %50’sine yakınında tam tedavi sağlayan “omalizumab” etken maddeli ilaç ülkemizde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından geri ödeme kapsamındadır ve sadece üniversite hastanelerinde uygulanabilmektedir. Bu yeni ve modern tedavilerle birlikte hastaların büyük çoğunluğunda kabartılar ve kaşıntı şikayetleri düzelmekte, hastaların yaşam kaliteleri iyileşmektedir. Gelecekte de yeni ilaçların kullanıma girmesi bekleniyor.
